مجموعه‌ای از تجهیزات اعلام حریق از جمله دتکتور دود حرارت و شعله و نشت گاز که برای اعلام آتش‌سوزی از طریق آژیرها و چراغ استفاده می‌شود سیستم اعلام حریق گفته می‌شود که در صورت طراحی و نصب درست و اصولی از به وجود آمدن بسیاری از خسارات و صدمات جانی و مالی پیشگیری یا جلوگیری می‌کند که امروزه در بسیاری از ساختمان‌های اداری و مسکونی صنعتی از شرایط اولیه لازم در بنا نصب سیستم اعلام حریق می‌باشد .
اولین‌بار در سال ۱۸۴۷ با ایجاد خط تلگراف و از طریق نصب تیر در زمین ارتباط بین شهرداری و ایستگاه‌های آتش‌نشانی برقرار شد و اولین سیستم اعلام حریق از طریق زنگ‌های ناقوسی در شهر نیویورک ایالات‌متحده آمریکا به وجود آمد.
استانداردهای سیستم اعلام حریق
نصب و راه‌اندازی سیستم‌های اعلام حریق دارای شرایط و استانداردهای خاص خود است که استاندارد آمریکایی سیستم اعلام حریق با نام NFPA72 ازجمله بروزترین و پرکاربرد ترین استانداردها در کشورهای زیاد ازجمله کشور خودمان می‌باشد که در تمامی پروژه‌های صنعتی و ساختمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد استاندارد دیگری که برای سیستم اعلام حریق تبیین شده‌است استاندارد انگلیسی BS5839 است که به دلیل سادگی استفاده از این استاندارد بیشتر پیمانکاران و طراحان ساختمان تمایل به استفاده از این استاندارد را دارند.
معمولاً در ابتدای هر پروژه مسئله مهم برآورد حدودی از سیستم اعلام حریق پروژه است که به وسیله نرم‌افزارهای آنلاین که در اینترنت موجود است می‌توانید مقادیری نظیر تعداد طبقات، تعداد واحدها و زیربنای ساختمان و غیره را وارد کرده تا محدوده قیمتی پروژه و همچنین تعداد تجهیزات مورد نیاز اعلام حریق را به شما نشان دهد.
بخش های تشکیل دهنده سیستم اعلام حریق
سیستم اعلام حریق از بخش‌های متعددی تشکیل‌شده که این بخش‌ها عبارت‌اند از :
مرکز کنترل اعلام حریق :نقش این مرکز کنترل ورودی و خروجی‌ها می‌باشد _تجهیزات ورودی :شامل انواع دتکتورهای شعله حرارت دود و شستی اعلام حریق می‌باشد
_ انواع تجهیزات هشداردهنده: این اجزا شامل انواع آژیرها و فلان شعرها و چراغ‌های هشداردهنده هستند
_ منبع تغذیه مهم‌ترین جزء سیستم که وظیفه تامین انرژی سیستم را برعهده دارد .
دراین‌میان تجهیزات فراوان دیگری نیز مانند انواع ماژول های ورودی و خروجی برای ارتباط بین سیستم‌های اعلام حریق و سایر سیستم‌های مورد استفاده قرار می‌گیرد.
کنترل پنل اعلام حریق وظیفه پردازش و پایش و کنترل سیستم اعلام حریق به‌عهده کنترل پنل اعلام حریق می‌باشد که به پنج دسته زیر تقسیم‌بندی می‌شود
_ کنترل پنل اعلام حریق متعارف
_کنترل پنل اعلام حریق آدرس پذیر کنترل پنل اطفای حریق
_کنترل پنل اعلام حریق وایرلس یا بی‌سیم کنترل پنل های ترکیبی
کنترل پنل های اعلام حریق معمولاً در ساختمان‌های مسکونی در اتاق نگهبانی و در ساختمان‌های صنعتی در اتاقی مخصوص و اطاق فرمان و کنترل ساختمان می‌باشند تا در اولین ثانیه‌ها هشدار به افراد مسئول ساختمان اعلام شود ،نقشه و پلان ساختمان و محل نصب سیستم اعلام حریق باید در محلی مناسب بایگانی شود تا در صورت بروز خطر حریق این نقشه به‌سرعت در اختیار آتش‌نشانان قرار گیرد تا بتوانند عملیات امداد را به بهترین نحو و با سرعت‌عمل بالا انجام دهند.
دتکتورها یا آشکار سازهای اعلام حریق
همان‌طور که در ابتدای مقاله گفته شد یکی از اجزای اصلی سازنده یک سیستم اعلام حریق دتکتورها می‌باشند.دتکتورها آشکارسازها از انواع مختلفی می‌باشند که برای با توجه به نوع خود و پارامتری که آشکارسازی آن را برعهده دارند در هنگام مشاهده‌ی علائم آتش‌سوزی به‌سرعت به مرکز کنترل اعلام حریق فرمان داده و سیستم را فعال می‌کند این دتکتورها شامل دتکتور یا آشکارسازهای دودی هستند که همان‌طور که از نام این گروه از دتکتورها پیداست در صورت به وجود آمدن دود در محیط به‌سرعت فعال شده و به کنترل پنل دستگاه فرمان می‌دهد انواع مختلف دتکتورهای دودی ب شرح زیر می‌باشند
_دتکتور دود نقطه‌ای: به دو نوع نوری و یونیزاسیون دتکتور دود خطه‌ای: دو نوع انعکاسی و نوع فرستنده و گیرنده به‌صورت مجزا می‌باشد
_دتکتور دود کانال دتکتور دود مکشی :دارای مکنده هایی است که هوا را به داخل می‌کشد و با آنالیز هوای مکیده شده و در صورت بروز دود فعال می‌شود
_دتکتور ویدیویی یا دوربین‌های آشکارساز :با نام اختصاری VISD که دود را دقیقاً در محل وقوع تشخیص می دهد
دسته دیگری از این دتکتورهای آشکارسازها آشکارسازهای شعله هستند که توسط طیف نوری تولید شده توسط نور آتش و شعله و به وسیله اشعه مادون‌قرمز خود آتش را تشخیص داده و اعلام هشدار می‌کند.
دسته‌ای دیگر آشکارسازهای حرارتی هستند که به وسیله حرارت تولیدشده توسط آتش فعال شده و به کنترل پنل اعلام حریق دستور فعال شدن و اعلام خطر می‌دهد و آشکارساز بعدی که وجود دارد دتکتور یا آشکارساز گاز می‌باشد که در صورت به وجود آمدن و یا نشت گازهای خطرناک فعال شده و اعلام خطر می‌کنند
برای راه‌اندازی خودکار سیستم اعلام حریق در زمان مشاهده آتش از شستی اعلام حریق که رنگ‌های مختلف و برای کاربردهای گوناگون تولیدشده استفاده می‌شود و آخرین بخش یک سیستم اعلام حریق آژیر اعلام حریق یا تجهیزات هشداری می‌باشد که به‌صورت صوتی یا تصویری با لامپ‌های رنگی تعبیه‌شده بر روی کنترل پنل در هنگام تشخیص حریق فعال شده و سیستم اعلام حریق عمل کرده و خطر را به ساکنین ساختمان و مراکز آتش‌نشانی اعلام می‌کند.
